Thursday, April 29, 2010

Բրազիլ եզրի ծագումնաբանությունը

Իրականում «բրազիլ» եզրն ընդհանրապես կապ չունի որևէ բառի հետ, որը ծագում է հնդկացիական մշակույթից: Անվան ծագումը հայտնաբերելու համար ուսումնասիրվել են հնադարյան բազում աշխատություններ:
Հույն պատմիչ Պլատոնի աշխատություններից մեկում` «Timeu e Crítias»-ում, հիշատակվում է Գիբրալթարի նեղուցից արևելք ընկած երկրի գոյության մասին: Որոշ ուսումնասիրողների կողմից այս հիշատակումն է նախանշան դարձել ամերիկյան մայրցամաքը հայտնաբերելու համար:
Գոյություն ունեն նաև նույն ժամանակի այլ քարտեզագրական աղբյուրներ, որոնք ցույց են տալիս Բրազիլ կամ Բրեազիլ կոչվող ինչ-որ կզղու վայրը:
Այդ կղզին գտնվում էր Իռլանդիայի և Ատլանտյան օվկիանոսի միջակայքում: Ըստ որոշ աղբյուրների այս կղզին ուներ միստիկական և դրախտային հատկանիշներ: Այսպիսով կարող ենք ենթադրել, որ եվրոպացի ժողովուրդը  մինչ իբերական ծովային գործողությունների իրականացումը  արդեն նախագծում էր  իր պատկերացումներում այդ կախարդական վայրի հայտանբերումը, որտեղ դժվարություններն ի սպառ բացակայում էին:
Կա մի իռլանդական լեգենդ, որտեղ խոսվում է անծանոթ Hy Brazil կղզու մասին, որը թարգմանվումէ «օրհնված երկիր»: Այդ «դրախտատեղին» չիմանալու փաստը բացատրվում էր նրանով, որ այն ընդմիշտ պատված էր մառախուղով: 
Այդ վայրը, որը միայն տեսանելի էր դառնում յոթ տարին մեկ անգամ, բացահայտվել է իռլանդացի վանական սբ. Բրանդոնի կողմից
մոտավորապես 565թ:
Որոշ լեզվաբաններ ներկայացնում են, որ բրազիլ եզրը սերում է կելտերենից, որը նշանակում է հաջողակ կամ կախարդիչ: Հաջորդ վարկածում նշվում է, որ բառի ծագումը իռլանդերեն «Uí Breasil» արտահայտությունն է, որը նշանակում է «Բրեազիլ կլանի հետնորդներ»: Մեկ այլ ուսումնասիրության համաձայն եզրը կապում են փյունիկերեն barzil բառի հետ, որը նշանակում է մետաղներով լի, հարուստ վայր:
Բազում բացատրությունների մեջ, հատկանշականն այն է, որ տվյալ եզրը ծառայել է հետևյալ նպատակով` արտահայտելու բարիքներով, հարստություններով, առատություններով լի վայրը: Այսպիսով նկատում ենք, որ պորտուգալացիները բրազիլական տարածքն անվանելիս անդրադարձել են այն լեգենդին, որը առկա էր եվրոպացիների մտքերում դարեր շարունակ:


Ռաֆայել Ղազարյան

No comments: